Η πολλή δουλειά τρώει την παραγωγικότητα

Κόντρα στην καθεστηκυία κουλτούρα της υπερωρίας, οι επιστήμονες επιμένουν: φέρτε πίσω το οκτάωρο. Τα καθημερινά ξενύχτια στη δουλειά, εκτός από τον ύπνο και τον ελεύθερο χρόνο κάθε εργαζόμενου, βλάπτουν σοβαρά και τα συμφέροντα της εταιρείας, όπως υποστηρίζει το περιοδικό ΄Playboy΄

Όλοι μένουμε στην εργασία μας πέραν του ωραρίου, είτε γιατί έχουμε πολλή δουλειά και το ωράριο δε μας φτάνει είτε γιατί αισθανόμαστε ανασφαλείς ότι, αν δεν το κάνουμε, θα φανούμε φυγόπονοι στα μάτια του εργοδότη, είτε γιατί -κακά τα ψέματα- όλοι κατά βάθος πιστεύουμε ότι το να είσαι πολύ busy αποτελεί κάποιου είδους καταξίωση - μας κάνει να αισθανόμαστε απαραίτητοι στην εταιρεία και σημαντικοί στον περίγυρό μας.

Στην πραγματικότητα, όμως, απαραίτητοι και χρήσιμοι είμαστε οκτώ ώρες κάθε μέρα, πέντε μέρες την εβδομάδα. Οι σύγχρονες έρευνες εξηγούν με σαφήνεια ότι κάθε παραπανίσια ώρα στη δουλειά μάς καθιστά αναποτελεσματικούς και αντιπαραγωγικούς. Οι πιο παραγωγικές ώρες ενός εργαζόμενου είναι το τετράωρο που ξεκινά τη 2η ώρα της παρουσίας του στη δουλειά και τελειώνει την 6η ώρα. Στο τέλος του οκταώρου είναι βέβαιο πως ό,τι ήταν να δώσει το έχει δώσει. Την 9η ώρα η κούραση κάνει την απόδοσή του να πέφτει δραματικά και μετά τη 10η ώρα εργασίας η απόδοση εκμηδενίζεται, αφού η κούραση έχει μετεξελιχθεί σε εξόντωση.

Στην πραγματικότητα, οι υπερωρίες μπορούν να λειτουργήσουν μόνο βραχυπρόθεσμα, στην περίπτωση που μια εταιρεία ή μια ομάδα εργαζομένων προσπαθεί να επιτύχει ένα συγκεκριμένο στόχο εντός των χρονικών ορίων μιας συγκεκριμένης προθεσμίας. Υπό αυτές τις συνθήκες και με δεδομένο το κίνητρο ενός κοντινού, εφικτού στόχου, η ομάδα μπορεί να αποδώσει ικανοποιητικά δουλεύοντας 60 ή 70 ώρες την εβδομάδα για δύο ή τρεις εβδομάδες.

Δε θέλει κόπο, θέλει οκτάωρο
Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, τα διανυσματικά μεγέθη της υπερεργασίας και της παραγωγικότητας ακολουθούν αντίθετους δρόμους. Πρόσφατη αμερικανική έρευνα για την αποδοτικότητα στο χώρο εργασίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μετά από οκτώ εβδομάδες 60ωρης εργασίας μια ομάδα εργαζομένων αποδίδει όσο ακριβώς θα απέδιδε σε οκτώ εβδομάδες 40ωρης εργασίας. Μοιάζει παράδοξο, αλλά ισχύει.

Για εβδομάδες των 70 ή 80 ωρών εργασίας, μάλιστα, το burnout έρχεται μόλις την τρίτη εβδομάδα. Ακόμα κι αν η ομάδα επιστρέψει στις 40 εβδομαδιαίες ώρες εργασίας μετά από ένα τέτοιο «κάψιμο», θα χρειαστεί τουλάχιστον ένα μήνα μέχρι να επιστρέψει στα συνήθη επίπεδα απόδοσης. Αν, μάλιστα, μιλάμε για εργάτες ή απασχολούμενους σε τομείς υψηλής εργασιακής επικινδυνότητας, το ρίσκο κάποιων ενδεχόμενων εργατικών ατυχημάτων ή τραυματισμών που θα επιφέρουν την καταβολή αποζημιώσεων αυξάνεται κατακόρυφα στο διάστημα της υπερωρίας.

Το παράδοξο είναι ότι, σύμφωνα με τις έρευνες, οι υπάλληλοι γραφείου και όσοι απασχολούνται σε πνευματικές εργασίες έχουν ακόμα λιγότερες γόνιμες και παραγωγικές ώρες μες στη μέρα σε σχέση με όσους καταπιάνονται με χειρωνακτικές εργασίες. Γι΄ αυτούς οτιδήποτε υπερβαίνει το εξάωρο είναι χρήσιμο μόνο για διεκπεραίωση υποθέσεων ρουτίνας (τακτοποίηση αρχείων, απαντήσεις σε e-mails κ.λπ.).

Ο εγκέφαλος λειτουργεί δημιουργικά και αποδοτικά για πέντε, το πολύ έξι συνεχόμενες ώρες. Από εκεί και πέρα, οι επιδόσεις κατρακυλάνε και τα ρίσκα εκτοξεύονται, κυρίως αν μιλάμε για τεχνοκράτες ή υπαλλήλους σε θέσεις ευθύνης.

Οι ασφαλιστικές εταιρείες που μελέτησαν τους φακέλους ατυχημάτων ευρείας κλίμακας (διαστημικό λεωφορείο «Challenger», «Εxxon Valdez», για να δώσουμε δύο παραδείγματα) κατέγραψαν στα πορίσματα τους ότι οι κακές εκτιμήσεις και οι λανθασμένες αποφάσεις που οδήγησαν στις καταστροφές προήλθαν από «καμένα» και κουρασμένα σε βαθμό εξόντωσης διευθυντικά στελέχη.

Flash Back
Στην πραγματικότητα, στα ίδια ακριβώς συμπεράσματα είχαν καταλήξει και οι παλιότερες έρευνες. Ο Φρέντερικ Τέιλορ, που σήμερα θεωρείται ο πατέρας του επιστημονικού μάνατζμεντ, ήταν ο πρώτος που πρότεινε τη φόρμουλα του εργασιακού πενθήμερου/οκτάωρου. Ο Χένρι Φορντ ήταν ο πρώτος που την εφάρμοσε, με τα γνωστά αποτελέσματα.

Τριάντα χρόνια αργότερα η φόρμουλα Τέιλορ είχε καθιερωθεί παγκοσμίως ως βασική εργασιακή συνθήκη, που άρχισε να καταλύεται στα μέσα της δεκαετίας του ΄70, όταν οι γιάπις της Silicon Valley συνήθιζαν να κατασκηνώνουν στα γραφεία τους και να κυκλοφορούν φορώντας μπλουζάκια με στάμπα το σλόγκαν «Δουλεύω 90 ώρες την εβδομάδα και γουστάρω τρελά». Αυτό ακριβώς το T-shirt φορούσε η ομάδα που έστησε τη Macintosh.

Τα αποτελέσματα της αναδρομικής έρευνας που διεξήγαγε πέρσι το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας έδειξαν ότι ο πρώτος Mac θα είχε βγει στην αγορά ένα χρόνο νωρίτερα αν η ομάδα δούλευε 45 ώρες την εβδομάδα. Και γούσταρε εξίσου, εννοείται...

http://www.capital.gr/news.asp?id=1563130