Επτά ερωτήσεις και απαντήσεις για το λιμάνι του Πειραιά

Το τελευταίο διάστημα έχουν δει το φως της δημοσιότητας σενάρια για πώληση του ΟΛΠ, είτε του 67%, είτε του 51%. Ο υπουργός Ναυτιλίας Θ. Δρίτσας έχει αναφέρει πως ο δημόσιος χαρακτήρας του λιμανιού, στον οποίο επιμένει, είναι προϋπόθεση για την όποια περαιτέρω επένδυση - αξιοποίηση. Έχει τη δυνατότητα η κυβέρνηση να προχωρήσει σε άλλου είδους αξιοποίηση του λιμανιού χωρίς να χαθεί ο δημόσιος χαρακτήρας;
Βεβαίως. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί στο πλαίσιο ενός προτεινόμενου από εμάς επιχειρηματικού κοινοπρακτικού σχήματος που μπορεί να είναι επωφελές τόσο για την ΟΛΠ Α.Ε. όσο και για τον επενδυτή, είτε αποτελεί αλλοδαπή κρατική είτε ιδιωτική οντότητα. Με αυτό το κοινοπρακτικό σχήμα αποσκοπείται η αμοιβαία οικονομική ωφέλεια, οι εκατέρωθεν διασφαλίσεις αλλά και η διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της ΟΛΠ Α.Ε. ως θεσμικής Λιμενικής Αρχής.
Για την επίτευξη των πιο πάνω στόχων προτείνουμε τη δημιουργία κοινοπραξίας μεταξύ του ΟΛΠ και του επενδυτή κατόπιν πρόσκλησης ενδιαφέροντος.
Με το προτεινόμενο κοινοπρακτικό σχήμα, ο ΟΛΠ θα εισφέρει στη σύμπραξη με τον τελικό επενδυτικό φορέα μετά από οικονομική αποτίμηση μόνο ένα εμπορικό κομμάτι των λειτουργιών του και αυτό στο πλαίσιο ενός καθαρά εμπορικού συνεταιρισμού. Με άλλα λόγια, ο ΟΛΠ (και προς το παρόν το ΤΑΙΠΕΔ, που κατέχει το 74,14% των μετοχών) θα παραμείνει ως έχει από πλευράς πλειοψηφικής μετοχικής σύνθεσης, διοίκησης και οργάνωσης (τουλάχιστον του 51% από το πακέτο του 74,14% των μετοχών που κατέχει) αλλά κάποιες συγκεκριμένες επιχειρηματικές και εμπορικές δραστηριότητες που θα συμφωνηθεί να εισφερθούν αφού αποτιμηθούν θα ασκούνται σε συνεργασία με επενδυτή (Έλληνα ή ξένο) με τη μορφή «ΣΔΙΤ».
Χάριν παραδείγματος, σε αυτή την ειδικού σκοπού Α.Ε. μπορεί άλλος να έχει το μεγαλύτερο ποσοστό μεριδίων, άρα και κερδών, στην κοινοπραξία και ενδεχομένως και το management των δραστηριοτήτων που θα αποτελούν το αντικείμενο της κοινοπραξίας, και αυτό θα εξαρτηθεί από όρους επίτευξης συγκεκριμένων οικονομικών αποτελεσμάτων.
Οι δύο αυτές ιδιότητες δεν συγκρούονται, αφού η κοινοπραξία (ΣΔΙΤ) αφορά την εμπορική και επιχειρηματική εκμετάλλευση και ο δημόσιος χαρακτήρας του ΟΛΠ θα αφορά την κρατική εποπτεία σε ζητήματα ακτοπλοΐας, ασφάλειας, κανόνων ναυσιπλοΐας, κανόνων ανταγωνισμού, χρήσης και πρόσβασης στις λιμενικές υπηρεσίες, προστασίας περιβάλλοντος, εργασιακών δικαιωμάτων κ.ά. χωρίς να αποκλείεται (ο ΟΛΠ Α.Ε.) με το 51% του μετοχικού πακέτου να διατηρήσει και επιχειρηματικές δραστηριότητες, π.χ. κρουαζιέρα, αξιοποίηση ακινήτων για εμπορικούς και τουριστικούς σκοπούς -(ξενοδοχεία, συνεδριακά κέντρα, αθλητικά κέντρα, μουσειακούς χώρους και γιατί όχι και ένα τμήμα φορτοεκφόρτωσης εμποροκιβωτίων (containers)- ώστε να μην καταργείται ο ανταγωνισμός που ενδιαφέρει τους «Θεσμούς» και την Ε.Ε.

Υπάρχει σήμερα το θεσμικό και νομικό πλαίσιο;

Η κοινοπραξία αυτή θα υπάγεται στην έννοια της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού φορέα (ΣΔΙΤ) του Ν. 3389/2005, θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και θα έχει συγκεκριμένο εμπορικό αντικείμενο με όρους που θα συμφωνήσουν ελεύθερα τα μέρη, αρκεί να επιτρέπονται από τις βασικές αρχές του Δικαίου, ελληνικού και της Ε.Ε., και θα έχει ως συνέπεια αύξηση των κερδών και του επενδυτή και του συμπράττοντα ΟΛΠ Α.Ε.) και όχι ζητήματα που θίγουν τον πυρήνα της κρατικής ευθύνης (π.χ. ακτοπλοΐα, ασφάλεια ναυσιπλοΐας, ναυαγιαίρεση θεσμικές λειτουργίες των λιμένων, εργασιακά δικαιώματα, προστασία περιβάλλοντος και κυρίως ζητήματα εθνικής ασφάλειας κ.λπ.).

Τι θα σημάνει εάν τελικά η COSCO αποκτήσει και τον μετοχικό έλεγχο του ΟΛΠ, δηλαδή του 51% ή του 67% που επιθυμούσε η πρώην κυβέρνηση της Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ;

Εάν δεν δοθεί η προτεινόμενη από εμάς λύση και η COSCO αποκτήσει τον μετοχικό έλεγχο του ΟΛΠ, δηλαδή το 51%, τότε θα δημιουργηθεί ένα και μόνο αλλοδαπό -έστω και κρατικό- κινέζικο μονοπώλιο στο λιμάνι, με τεράστιο αριθμό διακινούμενων εμπορευματοκιβωτίων, πράγμα που αντιβαίνει στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για τον ελεύθερο ανταγωνισμό και η Ε.Ε. θα διατάξει την Ελλάδα να αλλάξει τη παραχώρηση του 51% προς μεγάλη οικονομική ζημιά της χώρας σύροντάς την στα ευρωπαϊκά δικαστήρια.

Υπάρχει σήμερα πλάνο που να εντάσσει το λιμάνι του Πειραιά στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και στην επανεκκίνηση της οικονομίας;

Ο ΟΛΠ Α.Ε. είναι ακόμη κερδοφόρος. Απαντώντας στην ερώτηση σας: Όχι, δεν υπάρχει τέτοιο πλάνο, παρ' ότι έχουν ξοδευτεί σκανδαλώδη ποσά από το ΤΑΙΠΕΔ, 3-4 εκατομμύρια ευρώ, για μελέτες. Σίγουρα όμως, όπως συζητείται η περίπτωση «αξιοποίησης» του ΟΛΠ διά της πώλησης του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών, χωρίς ένα σχέδιο αλλά μόνο για εισπρακτικούς λόγους ή και προσδοκία χρηματοδότησης από την Κίνα, δεν πρόκειται να συμβάλει ούτε στην παραγωγική ανασυγκρότηση του Πειραιά ή της χώρας ούτε στην επανεκκίνηση της οικονομίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι σημαντικοί επιχειρηματικοί και άλλοι φορείς του Πειραιά, που δεν εμφορούνται από αριστερές ιδέες, είναι αντίθετοι ή έχουν σοβαρότατες επιφυλάξεις με την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου του ΟΛΠ, όπως το Ναυτικό Επιμελητήριο, το ΕΒΕΠ, τα λοιπά επιμελητήρια και πολλοί άλλοι φορείς.
Οι κίνδυνοι που δημιουργεί μια τέτοια επιλογή έχουν γίνει αντιληπτοί από το σύνολο των εμπλεκομένων φορέων -εργαζόμενοι στο λιμάνι και στη ναυπηγοεπισκευή-, την Αυτοδιοίκηση (ούτε ο Δήμος Πειραιά ούτε οι Δήμοι Κερατσινίου και Περάματος συμφωνούν), ακτοπλόοι και γενικά ο εφοπλιστικός κόσμος, πράκτορες, επιμελητήρια, επιχειρηματίες στη ναυπηγοεπισκευή, συνδικάτα της ναυτικής εργασίας κ.ά.), οι οποίοι και με διάφορους τρόπους εκφράζουν την αντίθεσή τους ή τις επιφυλάξεις τους.
Αν θέλαμε να μιλήσουμε για την παραγωγική ανασυγκρότηση του λιμανιού αλλά και του Πειραιά και της μείζονος περιοχής, αυτή δεν εξασφαλίζεται χωρίς ένα σχέδιο και σε καμία περίπτωση δεν επιτυγχάνεται με την πώληση του 51% στη COSCO.
Είναι προτιμότερο ένα λιμάνι που λειτουργεί με ένα μη επαρκές σχέδιο παρά ένα λιμάνι που πωλείται για καθαρά ταμειακούς λόγους χωρίς κανένα σχέδιο.

Μήπως είναι αναγκαία θυσία για τη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωζώνη και το κλείσιμο συμφωνίας με τους εταίρους η πώληση του πλειοψηφικού πακέτου;

Η ανάγκη συμμετοχής της χώρας στην Ευρωζώνη είναι μια πραγματικότητα με την οποία σήμερα συμφωνεί η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών. Ωστόσο υπάρχουν τρόποι διαπραγμάτευσης με επενδυτές, σαν αυτόν που προτείνουμε (και ας ακούσουμε και άλλες προτάσεις χωρίς την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου), ώστε και εισροή επενδύσεων να υπάρξει και διαφύλαξη του δημόσιου χαρακτήρα του λιμανιού.
Άλλωστε οποιαδήποτε «θυσία» με την πώληση του πλούτου της χώρας πρέπει να εντάσσεται σε ένα σχέδιο, είτε λέγεται Plan A είτε Plan B. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η πώληση του 51% όπως προείπαμε με επιχειρήματα, δεν εντάσσεται σε κανένα σχέδιο.

Και αν ανοίξει μια νέα εναλλακτική «κάνουλα» χρηματοδότησης εκτός Ε.Ε., ας πούμε από την Κίνα (εάν βέβαια ο επιλεγείς επενδυτής είναι η COSCO), τότε η Ελλάδα είναι σε θέση σήμερα να μην επιχειρήσει να ανοίξει αυτή την «κάνουλα»;

Τα πάντα είναι θέματα πολιτικής απόφασης σε συνδυασμό με την κακή οικονομική κατάσταση της Ελλάδας όπως την έφεραν οι κυβερνήσεις από το 1974 έως σήμερα (ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.).
Η ανερχόμενη παγκόσμια οικονομική δύναμη της Κίνας προφανώς επιδιώκει οτιδήποτε εξυπηρετεί τα δικά της σχέδια. Όμως μην ξεχνάμε ότι ο κολοσσός αυτός συμπράττει σε πολλά επίπεδα με τη Γερμανία και σίγουρα αναρωτιέται κανείς εάν θα έδινε στην Ελλάδα έναν «άσσο» για να κάνει «φουλ του άσσου» στη διαπραγμάτευση με την Ε.Ε.

Πότε εκδικάζεται στο ΣτΕ η υπόθεση της προσφυγής του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά και άλλων φορέων του Πειραιά κατά της πώλησης του 67% που είχε αποφασίσει η προηγούμενη κυβέρνηση;

Στις 2.6.2015. Εάν δεν μας δοθεί νέα αναβολή που θα την επιδιώξουμε, όπως και την εκδίκαση της υπόθεσης από την Ολομέλεια του ΣτΕ λόγω σπουδαιότητος, ελπίζουμε ότι οι Έλληνες δικαστές του Σ.τ. Επικρατείας θα νομολογήσουν και θα αποκλείσουν για συνταγματικούς λόγους, αλλά και εθνικής κυριαρχίας, την πώληση του 67% ή του 51% και επομένως τη πώληση του οποιουδήποτε πλειοψηφικού πακέτου για το μέλλον.
Τέλος, πουλώντας μετοχές της πλειοψηφίας του ΟΛΠ πουλάμε το μερίδιο της ευθύνης που αναλογεί στον καθέναν.

* Δικηγόροι Πειραιά, μέλη του Δ.Σ. του ΔΣΠ

Πηγή